KSIĄŻKA

Czas i opowieść. Tom 3. Czas opowiadany [KSIĄŻKA]

Czas i opowieść to kolejne dzieło Ricoeura – po La Métaphore vive – które bada podstawowy problem innowacji semantycznej. Metafora polegała na tworzeniu nowej znaczeniowej stosowności poprzez zaskakującą atrybucję. W opowieści semantyczna innowacja polega na wynalezieniu intrygi: cele, przyczyny, przypadki, należące w różnorodny sposób do dziedziny praktyki, są zebrane w ramach czasowej jedności całościowej i domkniętej akcji. Zagadnienie filozoficzne, które stawia owa praca kompozycji narracyjnej, dotyczy relacji między czasem opowieści a czasem życia i aktywności emocjonalnej. W tej wielkiej debacie dotyczącej czasu i opowieści przywołuje się wiele dyscyplin, przede wszystkim fenomenologię czasu, historiografię oraz teorię literacką opowieści fikcyjnej.

Trzeci tom Czasu i opowieści pokazuje najpierw, że – niejako równolegle do socjologii –fenomenologia rozwijająca się od św. Augustyna do Heideggera prowadzi do nieuniknionej Aporetyki czasu. Drugi dział ukazuje, w jaki sposób Poetyka opowieści odpowiada na ów impas myśli, mobilizując – za pośrednictwem lektury – połączone możliwości historii i opowieści fikcyjnej.

Paul Ricoeur (1913–2005)
Filozof, autor znakomitych dzieł, poświęcił swoją refleksję analizie podmiotu, jego działania i jego stosunku do czasu (Czas i opowieść, wyd. oryg. 1983, 1984, 1985) oraz nawiązał trwały dialog z psychoanalizą, lingwistyką, strukturalizmem, a także z teoriami społecznymi i politycznymi (L’Idéologie et l’Utopie, 1997). Odnowił również poszukiwania egzegetyczne i biblijne (Myśleć biblijnie, 1998, wyd. pol. 2003; Lectures 3, 1994).