KSIĄŻKA

Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej [KSIĄŻKA]

Kontrowersyjna, osobista i naznaczona indywidualnym piętnem interpretacja dziejów kultury rosyjskiej

Nie potrafię opisać bogactwa tej książki. Jest pełna szczegółów, lecz wolna od suchego tonu, barwna, lecz nie „krzykliwa”, sięga szeroko, lecz nie lansuje nadzwyczajnych teorii. Co więcej, jest to historia kultury, w której implicite obecna jest świadomość, że idee nie wynikają tak po prostu z innych idei, że historia kultury interpretuje i wpływa na dzieje polityczne i gospodarcze, mimo iż jest niesiona ich nurtem i miotana ich zdarzeniami. Trudno dziś znaleźć historyków, którym starcza chęci – i umiejętności – by pisać dla szerokiego czytelnika na tak rozległy temat. James H. Billington jest takim właśnie badaczem. Jego dzieło uczyni Rosję zrozumiałą w oczach Zachodu skuteczniej niż dziesiątki przedsięwzięć w ramach wymiany kulturalnej.
Elizabeth Janeway, „Books Today”

Niezwykle rzadko pojawia się książka tak śmiała i błyskotliwa, że wszystkie inne podobne próby wydają się w porównaniu z nią bezbarwne i przeciętne. Taką właśnie książką jest Ikona i topór pióra Jamesa H. Billingtona. Billington to pisarz sprawny. […] Rezultatem jego pracy jest mocno kontrowersyjna, osobista i naznaczona indywidualnym piętnem interpretacja dziejów kultury rosyjskiej. […] Poprzez styl narracji [...] autor podejmuje świadomy wysiłek obliczony na zaangażowanie czytelnika, przeniesienie go w samo centrum rosyjskiej areny dziejów. […] Jego proza w poetycki i sugestywny sposób odmalowuje zarówno obraz, jak i nastrój epoki. […] Billington czerpie z licznych źródeł, z łatwością poruszając się na obszarze literatury, filozofii, muzyki, sztuki, architektury, a nawet filologii. George D. Jackson jun., „Slavic Review”


James H. Billington urodził się w 1929 roku w Bryn Mawr w amerykańskim stanie Pensylwania. Studiował historię Europy na Uniwersytecie Princeton, który ukończył z wyróżnieniem z tytułem licencjata, a następnie jako stypendysta fundacji Cecila Rhodesa uzyskał stopień doktora nowożytnej historii Europy na Balliol College w Oxfordzie. W latach 1957–1960 wykładał historię Rosji na Uniwersytecie Harvarda, a w 1961 roku związał się z Uniwersytetem Princeton, gdzie był profesorem historii do 1974 roku. W 1961 roku wykładał gościnnie na Uniwersytecie Leningradzkim, a w 1964 roku przebywał na Uniwersytecie Moskiewskim w ramach międzyuczelnianej współpracy badawczej. W latach 1973–1987 pełnił funkcję dyrektora Woodrow Wilson International Center for Scholars, w którego obrębie założył Kennan Institute for Advanced Russian Studies. Popularność przyniosły mu książki i prace naukowe o tematyce rosyjskiej, między innymi: Mikhailovsky and Russian Populism (1956), Fire in the Minds of Men (1980), Russia Transformed: Breakthrough to Hope, August 1991 (1992), The Face of Russia (1998).